Do jednego z obowiązkowych egzaminów maturalnych należy ten z naszego języka ojczystego na poziomie podstawowym. Maturzyści, zapewne przed jednym z ważniejszych testów w życiu towarzyszy Wam stres i chaos. Wychodząc temu naprzeciw, chcę Wam zaproponować subiektywny plan działania na ostatni tydzień. Będzie też trochę o rozszerzeniu. Podobno w siedem dni powstał cały świat, więc Wy na pewno zdążycie powtórzyć najważniejsze kwestie.
Dzień 1:
Rozpoczynamy z kopyta. Będzie trochę roboty. Jak to przejdziesz, to najtrudniejsze już za Tobą. Rozpoczynamy od lektur z gwiazdką, czyli pozycji obowiązkowych, których treść musi znać każdy maturzysta. Ich listę znajdziesz w dokumencie CKE: http://www.bc.ore.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=232&from=pubindex&dirids=11&lp=6
- Z ręką na sercu odpowiedz sobie na pytanie, które z lektur obowiązkowych znasz najsłabiej, których nie przeczytałeś, o których zapomniałeś? Wybierz dwie lub trzy, które sprawiają Ci największą trudność i przypomnij sobie ich treść.
- Dopasuj wymienione obowiązkowe lektury do następujących motywów literackich: motyw miłości, motyw cierpienia, motyw przyjaźni.
- Piszący rozszerzenie muszą sprawdzić również listę wymagań dla tego poziomu – postąp tak samo, jak w przypadku lektur z podstawy. Wybierz te, które znasz najsłabiej i przypomnij sobie ich treść.
Dzień 2:
Jest jeszcze poezja. Tutaj szukaj kontekstów i związków utworów z wybraną epoką literacką. Zarówno one, jak i daty powstania, okoliczności, epoka oraz biografie autorów, pozwolą Ci dobrze wykonać drugi temat do wyboru – interpretację utworu.
- Sprawdź listę poetów, których utwory powinieneś znać. Do każdego nazwiska z listy obowiązkowej dopisz przynajmniej jeden utwór. Czy pamiętasz jego treść oraz kontekst powstania?
- Podobnie postąp z utworami z listy rozszerzonej.
Dzień 3:
Dzisiaj coś, co towarzyszyło nam na każdej lekcji języka polskiego – epoki literackie. Dla jednych zmora przez słabą pamięć do dat, dla innych łatwizna. Niemniej jednak warto zwrócić na nie szczególną uwagę.
- Powtórz kolejność poszczególnych epok. Z czym wiążemy umowne daty ich rozpoczęcia i zakończenia? Co dla każdej z nich jest charakterystycznego w kulturze i literaturze? Czy potrafisz wymienić przykłady utworów z każdej epoki?
- Przypomnij sobie, co to jest sinusoida Krzyżanowskiego. Jak przekłada się to na podobieństwa i różnice pomiędzy epokami literackimi?
- Jeśli jesteś wzrokowcem możesz narysować sobie sinusoidę epok literackich i to na niej umieścić tytułu wybranych lektur.
Dzień 4:
Dziś jeszcze trochę motywów. Znacznie ułatwi Ci to napisanie na maturze najlepiej punktowanego zadania.
- Dopasuj teksty, które znasz, do popularnych motywów literackich, takich jak: śmierć, zbrodnia, tęsknota, kara, walka o niepodległość, podróż, arkadia/raj, Polska/Polacy, dom, rodzina, młodość, bunt, przemijanie, samotność, władza, ogród, motyw matki, ojca, marzyciela, snu, Boga, kobiety (w tym femme fatale), artysty.
Dzień 5:
Na punktację za rozprawkę składa się nie tylko dobra znajomość samych lektur. W wielu rozprawkach musisz także odwołać się do wybranego teksu kultury. Warto również powtórzyć zasady pisania streszczenia logicznego. Jego obecność na maturze owiana jest tajemnicą. Na próbie bowiem się ono nie pojawiło. Musimy jednak być przygotowani, bo to aż 3 punkty, a samo zadanie nie należy do najtrudniejszych.
- Obejrzyj przynajmniej najważniejsze dzieła sztuki z każdej epoki. Do każdej epoki przypisz przynajmniej po trzy znane Ci dzieła.
- Przypomnij sobie zasady pisania streszczenia logicznego.
- Jeśli chcesz poćwiczyć swojego pióro, to napisz rozprawkę problemową na wybrany temat lub analizę wybranego tekstu. Pamiętaj, żeby odwołać się także do tekstów kultury, analizując je w sposób pogłębiony.
Dzień 6:
Jeśli o rozprawkę problemową chodzi, warto również zabłysnąć znajomością kontekstów. Jeśli interesujesz się historią, a piszesz tekst na podstawie fragmentu np. „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego, nie zapomnij o nastrojach narodowo-wyzwoleńczych wśród Polaków. Warto także wspomnieć o kontekstach biograficznych ich twórców.
- Poczytaj (choćby krótkie encyklopedyczne notki) o następujących osobach: Francesco Petrarka, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Jan Kochanowski, Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Stanisław Wyspiański (też malował), Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa Tetmajer. Który z nich zainteresował Cię najbardziej? Może znajdziesz ciekawy filmik o nim na YouTube?
- Przypomnij sobie najważniejsze wydarzenia z historii Polski, które przewijały się w lekturach oraz tekstach kultury na przestrzeni lat spędzonych w szkole.
Dzień 7:
Dziś się nie przemęczaj. Przez te wszystkie dni zrobiliśmy naprawdę sporo. Teraz tylko poświęć trochę czasu na wykonanie testu językowego. Później zrób coś dla siebie. Ciepła, odprężająca i długa kąpiel? A może spacer? Film? Co kto lubi. Ważne, by nie myśleć już o maturze i dobrze się wyspać.
- Zrób kilka zadań dotyczących czytania ze zrozumieniem. Na stronie CKE na pewno coś znajdziesz. Jeśli nie, spróbuj sam/sama wyłuskać z jakiegoś tekstu informacje.
- Przeczytaj listę lektur i motywów literackich, które sobie wcześniej wynotowałeś.
Dzień egzaminu:
Zero stresu, zero smutku! Z taką wiedzą na pewno dasz sobie radę!
Radził Antoni MALCZEWSKI
